– — Historia – Janostrów

Janostrów

Jest to jedna ze starszych miejscowości w gminie. Została założona w XVIII wieku. W 1746 r., kiedy August III Sas ponawiał dla mieszczan Dubienki pobór mostowego, nakazał aby Łowy „ostęp” zwane były dawane dwa razy w zimie dla starosty dubieńskiego. Do starostwa z siedzibą w Dubience należały wówczas: Berezowiec, Kładniów, Starosiele, Strzelce, Uchańka, a także nowo założony folwark Janów Ostrów. (A. Wawryniuk, dz.cyt., s. 75-81 i podane tam: M. Baliński, Starożytna Polska, Warszawa 1845, s. 1189-1192).

W 1765 r. zapisano, iż „folwark noviter lokowany Janowostrów na kompaninach lasowych, przy którym uroczysku chałupy nowoobsadzone” (A. Wawryniuk, dz.cyt., s. 75-81 i podane tam: H. Stamirski, Powiat horodelski w roku 1472, Hrubieszów 1958, s. 28). Dzierżawcą starostwa był wtedy generał artylerii litewskiej Eustachy Potocki. Rejestr z lat 1783/84 podaje, że wieś ta należała do parafii w Dubience, dekanatu horodelskiego, woj. ruskiego i była własnością starosty dubienieckiego Rafała „Myszki” Chołoniewskiego. Wykaz tabelaryczny z 1796 r. podaje, że do parafii grekokatolickiej w Dubience dekanatu grekokat. dubienieckiego należał również Janostrów (Arch.Państw.Lub. – Chełmski Konsystorz Greckokatolicki, sygn. 145, k. 55). W tym samym roku pojawia się pod nazwą Ianostrow (B. Czopek, dz.cyt., s. 170). W okresie Królestwa Polskiego wieś dzieliła losy starostwa dubienieckiego – weszła w skład Dóbr Rządowych Dubienka (Dziennik Urzędowy Woj. Lubelskiego 1822, nr 20, s. 181). Jak podaje Hipoteka m. Hrubieszowa i pow. hrubieszowskiego (Arch.Państw. Zamość – sygn. szo nr 2, poz. 70): „Dobra Narodowe Królestwa Polskiego Dubienka, składające się między innymi z folwarku i wsi Jano-ostrów, z karczmy w Jano-ostrowie […] w powiecie i obwodzie hrubieszowskim, województwie lubelskim położone […] takowe dobra hipoteczne w 1823 r. na imię Skarbu Publicznego Królestwa Polskiego uregulowane zostały”. „Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich” (tom II, s. 414) podaje, że Janostrów w 1827 r. leżał w powiecie hrubieszowskim, w gminie Strzelce i parafii Dubienka. Wykaz karczem guberni lubelskiej zawiera również Janostrów z jedną karczmą (A. Wawryniuk, dz.cyt., s. 75-81 i podane tam w/w pozycje).

W 1861 r. Joachim Hempel znalazł obok budynków rolniczych niespotykaną w okolicy roślinę – dziewięćsił bezłodygowy. Po uwłaszczeniu chłopów w 1864 r. ziemie folwarku Janostrów objęli w zarząd mieszkańcy. W 1866 r. grunty te, zwane już wówczas strzeleckimi od właścicieli Iżyckich kupił Witold Poletyło, następnie w 1875 r. odsprzedał je ordynacji zamojskiej – Zamoyscy założyli tutaj leśniczówkę (K. Prożogo, dz.cyt., s. 15). Sprawocznaja kniżka (s. 59) informuje nas, że w Janostrowie w 1905 r. było 17 domów ze 192 mieszkańcami (137 prawosławnych, 45 katolików, 9 wyznania mojżeszowego i 1 luteranin). We wsi mieścił się folwark, w którym mieszkało 57 osób (35 katolików, 18 prawosławnych i 4 Żydów. Pierwszy w niepodległej Polsce spis powszechny z 1921 r. podaje, że w Janostrowie (wraz z Janostrowem-folwarkiem) było 21 domów ze 114 mieszkańcami: 62 kobiety i 52 mężczyzn, wszyscy uważali się za Polaków, 78 osób było katolikami, zaś 36 prawosławnymi. Właścicielem folwarku był hrabia Zamoyski. W 1932 r. Ordynacja zamojska sprzedała leśniczówkę wraz z gruntem Bankowi Rolnemu, który następnie w 1936 rozparcelował te ziemie pomiędzy 29 nabywców z okolicznych wsi. Zabudowania dawnego folwarku kupiła mieszkanka Zamościa – Maria Komszczyńska, która osiadła tu na stałe. Systematischer Verzeichnis /s.35-50/ podaje, że Janostrów w 1943 r. liczył 119 mieszkańców. Janostrów był jedną z 5 wsi w gm. Dubienka, które doświadczyły wysiedlenia w czasie wysiedleń Zamojszczyzny w styczniu 1943. W 1945 oraz 1947 r. sołtysem był Adolf Kasperkiewicz. Natomiast w 1949 r. Zygmunt Godlewski. W 1947 mieszkało tu 153 osoby, zaś w 1949 r. 142. W 1975 r. rozebrano dawny modrzewiowy dworek (A. Wawryniuk, dz.cyt., s. 75-81 i podane tam w/w pozycje).

 

« Wstecz

Wróć go góry