– Położenie

Gmina Dubienka leży w południowo – wschodniej części powiatu chełmskiego i graniczy z gminami:
w powiecie chełmskim:
– gmina Dorohusk,
– gmina Żmudź,
– gmina Białopole
w powiecie hrubieszowskim:
– gmina Horodło

Na terenie gminy Dubienka leży część Strzeleckiego Parku Krajobrazowego, chronionego ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe. W granicach administracyjnych gminy w południowo – wschodniej części znajduje się fragment Grabowiecko – Strzeleckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, który stanowi naturalny korytarz pomiędzy dwoma parkami krajobrazowymi – Skierbieszowskim i Strzeleckim.

Gmina Dubienka liczy 2964 mieszkańców. Większość spośród wsi to małe, wyludniające się miejscowości. Kilka większych – Rogatka, Skryhiczyn, Uchańka czy Starosiele to typowe ulicówki, położone wzdłuż tras komunikacyjnych. Sama Dubienka, siedziba władz gminy, przez 351 lat (1588-1939) posiadała prawa miejskie.

Pierwsze wzmianki o istnieniu miejscowości Dubno pochodzą z 1472 r. Wieś liczyła wówczas sześć dworzyszcz i miała jedną karczmę. Złotym czasem dla Dubna był wiek XVI, kiedy to za sprawą starosty horodelskiego Jana Siemieńskiego w lutym 1588 r. król Zygmunt III wydał przywilej lokacyjny na założenie nowego miasta Dębno. Jego budowa trwała 25 lat. Powstały wówczas organizacje cechowe: bednarzy, kołodziejów, garncarzy i stolarzy. Jednak począwszy od lat dwudziestych XVII w., z powodu pożarów, epidemii i wojen miasto zaczęło podupadać. Zniszczenia dopełniy przemarsze wojsk Chmielnickiego, lata szwedzkiego potopu, a także rabunki czynione przez żołnierzy polskich, rosyjskich i saskich. W 1714 r. kronikarz zapisał
” W Dubience przez całe lato stały trzy chorągwie hetmana polnego, które wniwecz wszystko poobracali, jarzyny z ogródków powykopywali, zboża choć jeszcze niedostałe kosami poobrzynali tak dalece, że nie masz co w gębę włożyć”
W XVIII w. miasto Dębno zmieniło na Dubienka. W 1899 liczyło blisko 7 tys. z czego katolicy stanowili 25,9 proc., prawosławni 14,6 proc., a Żydzi 59,5 proc. Tuż przed wybuchem II wojny światowej w Dubience mieszkało ponad cztery tysiące osób. W 1942 r. Niemcy wywieźli do Sobiboru 2670 Żydów. Po wojnie, w ramach przesiedleń, miejscowość opuściła ludność ukraińska. W zniszczonej Dubience w 1945 r. zostało jedynie 1800 mieszkańców. Obecnie głównym źródłem utrzymania mieszkańców jest praca w rolnictwie. Z roku na rok, z uwagi na liche gleby i starzenie się ludności, gospodarstw rolnych ubywa. Swoją przyszłość gmina upatruje w rozwoju produkcji zdrowej żywności, małych zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego oraz turystyki i wypoczynku.

Wróć go góry